97 χρόνια από την ίδρυση

της Κομμουνιστικής (3ης) Διεθνούς -2-

Με αφορμή τα 97 χρόνια από την ίδρυση της Κομμουνιστικής (3ης) Διεθνούς, συνεχίζουμε την αναδημοσίευση των σημαντικών αποφάσεων των 4 πρώτων Συνεδρίων.

Από το 4ο Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στην Πετρούπολη, από την 5 Νοέμβρη έως 5 Δεκέμβρη 1922, δίνουμε 2 σημαντικά κείμενα αποφάσεων που πήρε. (α) Την απόφαση πάνω στην τακτική της Κ.Δ και (β) τις Θέσεις για την Ενότητα του Προλεταριακού Μετώπου. Και στα δύα αυτά σπουδαία κείμενα του επαναστατικού μαρξισμού, αναδυκνείεται η μεγάλη σημασία που έχει για τους κομμουνιστές και ολόκληρο το εργατικό κίνημα η πάλη για το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο, το περιεχόμενό του και οι κομμουνιστικές μέθοδες δράσης για την συγκρότησή του.

Καταδικάζοντας αμετάκλητα τους προδοτικούς ταξικούς συμβιβασμούς της σοσιαλδημοκρατίας και τις εγκληματικές και καταστροφικές  “λαϊκομετωπικές”  ταξικές συνεργασίες του σταλινισμού, που ακολούθησαν μερικά χρόνια αργότερα, οι αποφάσεις αυτές δεν έχουν μόνο ιστορική σημασία. Αποτελούν απάντηση και φάρο σωστού ταξικού επαναστατικού μαρξιστικού προσανατολισμού για το σήμερα με τις παρόμοιες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες κρίσης. Είναι κάλεσμα προς κάθε αγωνιστή της κομμουνιστικής αριστεράς, ενάντια στις αντεπαναστατικές ταξικές συνεργασίες που εφαρμόζονται στο όνομα της “αριστεράς” σε βάρος του προλεταριάτου και ενάντια στις προτάσεις για “λαϊκή” ή “κοινωνική” “συμμαχία” που βρίσκονται σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από την αναγκαία και απαραίτητη πάλη για το Ενιαίο Μέτωπο Πάλης της εργατικής τάξης.

(α) ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ Κ.Δ.

(4ο Συνέδριο)

(β) ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΤΟΥ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ

(4ο Συνέδριο)

ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ

ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ

I.Επιβεβαίωση των αποφάσεων του 3ου Συνεδρίου

Το 4ο Συνέδριο διαπιστώνει πρώτα απ’ όλα ότι οι α­ποφάσεις του 3ου Παγκόσμιου Συνεδρίου:

1) για την παγκόσμια οικονομική κρίση και τα καθή­κοντα της Κομμουνιστικής Διεθνούς

2) για την τακτική της Κομμουνιστικής Διεθνούς,

επι­βεβαιώθηκαν πλήρως από την πορεία των γεγονότων και την εξέλιξη του εργατικού κινήματος στο μεταξύ του 3ου και του 4ου Συνεδρίου χρονικό διάστημα.

II.Η περίοδος της παρακμής του καπιταλισμού

Το 3ο Συνέδριο, αφού ανέλυσε την παγκόσμια οικονομι­κή κατάσταση, μπόρεσε να διαπιστώσει με τη μεγαλύτερη ακρίβεια ότι ο καπιταλισμός, αφού πραγματοποίησε την α­ποστολή του να αναπτύξει τις παραγωγικές δυνάμεις, ήρθε σε ανυπέρβλητη αντίθεση όχι μόνο με τις ανάγκες της ση­μερινής ιστορικής εξέλιξης, αλλά και με τους πιο στοιχειώ­δεις όρους της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτή τη θεμελιώδη α­ντίθεση την είδαμε ιδιαίτερα στον τελευταίο ιμπεριαλιστι­κό πόλεμο, ο οποίος και την επιδείνωσε, κλονίζοντας βαθιά το καθεστώς της παραγωγής και της κυκλοφορίας. Ο κα­πιταλισμός, που έτσι επέζησε του εαυτού του, πέρασε σε μια φάση όπου η ολέθρια ενέργεια των εξαπολυμένων δυ­νάμεων του καταστρέφει και παραλύει τις δημιουργικές οικονομικές κατακτήσεις που πραγματοποίησε το προλετα­ριάτο στις συνθήκες της καπιταλιστικής σκλαβιάς.

Η γενική εικόνα της καταστροφής της καπιταλιστικής οικονομίας δεν μετριάζεται καθόλου από τις αναπόφευκτες διακυμάνσεις του καπιταλιστικού συστήματος που το συνο­δεύουν τόσο στην περίοδο της ανόδου του όσο και της πα­ρακμής του. Οι προσπάθειες των αστών και σοσιαλδημοκρα­τών οικονομολόγων στις διάφορες χώρες να παρουσιάσουν τη βελτίωση που διαπιστώθηκε κατά το δεύτερο   εξάμηνο του 1921 στις Ενωμένες Πολιτείες, σε μικρότερο βαθμό στην Ιαπωνία και την Αγγλία, και ως ένα   σημείο στη Γαλλία όπως επίσης και σε άλλες χώρες, σαν ένδειξη αποκατά­στασης της καπιταλιστικής ισορροπίας, στηρίζονται εν μέ­ρει στη διάθεση να παρουσιαστούν διαφορετικά τα γεγο­νότα και εν μέρει στην έλλειψη οξυδέρκειας των λακέδων του κεφαλαίου. Το 3ο Συνέδριο, πριν μάλιστα από τη ση­μερινή βιομηχανική αναζωογόνηση, είχε ήδη προβλέψει αυ­τή τη βελτίωση για ένα λίγο πολύ κοντινό μέλλον και την είχε προσδιορίσει από τότε με τη μεγαλύτερη ακρίβεια σαν ένα επιφανειακό κύμα στο πλαίσιο της αυξανόμενης κατα­στροφής της καπιταλιστικής οικονομίας. Μπορούμε καθαρά να προβλέψουμε από τώρα ότι αν η σημερινή αναζωογόνηση της βιομηχανίας δεν μπορέσει, έστω και σε ένα μακρινό μέλ­λον να αποκαταστήσει την καπιταλιστική ισορροπία ή να ε­πουλώσει τις ανοιχτές πληγές που άφησε ο πόλεμος, η επό­μενη κυκλική κρίση, που η ενέργεια της θα συμπέσει με την κυρία γραμμή της καπιταλιστικής καταστροφής, θα επιδει­νώσει όλες τις εκδηλώσεις αυτής της καταστροφής και ε­πομένως, σε εξαιρετικό βαθμό, και την επαναστατική κα­τάσταση.

Ως το θάνατο του ο καπιταλισμός θα υπόκειται σ’ αυ­τές τις κυκλικές διακυμάνσεις. Μόνο η κατάληψη της ε­ξουσίας από το προλεταριάτο και η παγκόσμια σοσιαλιστι­κή επανάσταση θα μπορέσουν να σώσουν την ανθρωπότητα απ’ αυτή τη μόνιμη καταστροφή που προκαλεί η συνέχιση της ύπαρξης του σύγχρονου καπιταλισμού.

Αυτό που ζούμε σήμερα είναι η επιθανάτια αγωνία του καπιταλι­σμού. Η κατάρρευση του είναι αναπόφευκτη.

III. Η διεθνής πολιτική κατάσταση

Η διεθνής πολιτική κατάσταση καθρεφτίζει επίσης την προοδευτική κατάρρευση του καπιταλισμού.

Το ζήτημα των επανορθώσεων παραμένει πάντοτε άλυ­το. Ενώ οι συνδιασκέψεις των κρατών της Αντάντ διαδέχο­νται η μια την άλλη, η οικονομική καταστροφή της Γερμα­νίας συνεχίζεται πάντοτε και απειλεί την ύπαρξη του καπι­ταλισμού σε όλη την Ευρώπη. Η καταστρεπτική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της Γερμανίας θα αναγκάσει την Αντάντ να παραιτηθεί από τις επανορθώσεις, κι αυτό θα επιταχύνει την οικονομική και πολιτική κρίση της Γαλ­λίας ή θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός γαλλογερμανικού μπλοκ στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αυτό όμως θα χειροτερέψει την οικονομική κατάσταση της Αγγλίας και τη θέση της στην παγκόσμια αγορά^. θα οδηγήσει την Αγγλία σε πολι­τική αντίθεση με την ήπειρο.

Στην Εγγύς Ανατολή η πολιτική της Αντάντ χρεοκόπησε ολοκληρωτικά. Τη συνθήκη των Σεβρών την ξέσκισαν οι τούρκικες λόγχες. Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος και τα γεγονότα που επακολούθησαν έδειξαν φανερά την αστάθεια της σημερινής πολιτικής ισορροπίας. Φάνηκε καθαρά το φά­ντασμα ενός νέου παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Η ιμπεριαλιστική Γαλλία, αφού για λόγους συναγωνισμού με την Αγγλία βοήθησε να πραγματοποιηθεί η κοινή επιδίωξη της Αντάντ στην Εγγύς Ανατολή, ωθείται πάλι από τα κα­πιταλιστικά της συμφέροντα στο κοινό μέτωπο του καπιτα­λισμού εναντίον των λαών της Ανατολής. Μ’ αυτόν τον τρό­πο η καπιταλιστική Γαλλία αποδείχνει στους λαούς της Εγ­γύς Ανατολής ότι την άμυνα τους εναντίον της καταπίεσης μόνο στο πλευρό της Σοβιετικής Ρωσίας και με την υποστή­ριξη του παγκόσμιου προλεταριάτου μπορούν να την ορ­γανώσουν.

Στην Άπω Ανατολή οι νικήτριες δυνάμεις της Αντάντ προσπάθησαν να αναθεωρήσουν στην Ουάσινγκτον την ει­ρήνη των Βερσαλλιών, αλλά το μόνο που κατόρθωσαν ήταν να περιορίσουν για μερικά χρόνια μια μόνο κατηγορία εξο­πλισμών, συγκεκριμένα το μεγάλο αριθμό των πολεμικών πλοίων. Δεν πέτυχαν να λύσουν το πρόβλημα. Ο αγώνας συνεχίζεται πάντοτε μεταξύ Αμερικής και Ιαπωνίας και δια­τηρείται έτσι ο εμφύλιος πόλεμος στην Κίνα. Η πλευρά του Ειρηνικού παραμένει και μετά όπως και πριν από την Ουάσινγκτον εστία μεγάλων συγκρούσεων.

Το, παράδειγμα των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στις Ινδίες, την Αίγυπτο, την Ιρλανδία και την Τουρκία, δείχνει ότι οι αποικιακές και μισοαποικιακές χώρες απο­τελούν εστίες ενός αναπτυσσόμενου επαναστατικού κινήμα­τος εναντίον των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων καθώς και ανε­ξάντλητα αποθέματα επαναστατικών δυνάμεων οι οποίες, στη σημερινή κατάσταση, στρέφονται αντικειμενικά εναντί­ον του παγκόσμιου αστικού καθεστώτος στο σύνολο του.

Η συνθήκη των Βερσαλλιών διαλύθηκε από τα ίδια τα γεγονότα. Δεν παραχώρησε όμως τη θέση της σε μια γενι­κή συμφωνία των καπιταλιστικών κρατών, σε μια εξάλειψη του ιμπεριαλισμού αντίθετα δημιούργησε καινούριους αντα­γωνισμούς, καινούριους εξοπλισμούς. Η ανοικοδόμηση της Ευρώπης είναι αδύνατη όπως έχει η κατάσταση. Η καπιτα­λιστική Αμερική δεν έχει διάθεση να κάνει καμιά θυσία για να αποκατασταθεί η ευρωπαϊκή καπιταλιστική οικονομία. Η καπιταλιστική Αμερική ζυγιάζεται σαν γύπας πάνω από τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό που αγωνιά και τον οποίο θα κληρονομήσει. Η Αμερική θα υποδουλώσει την καπιταλιστι­κή Ευρώπη αν η ευρωπαϊκή εργατική τάξη δεν πάρει την πολιτική εξουσία και δεν καταπιαστεί να καθαρίσει τα ε­ρείπια του παγκόσμιου πολέμου και να αρχίσει να οικοδο­μεί την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία των Σοβιέτ της Ευρώ­πης.

Τα τελευταία γεγονότα στην Αυστρία είναι εξαιρετι­κά χαρακτηριστικά της πολιτικής κατάστασης που επικρα­τεί στην Ευρώπη. Με εντολή του ιμπεριαλισμού της Αντάντ, που τον χαιρετάει με χαρά η αυστριακή μπουρζουαζία, η περίφημη δημοκρατία, η περηφάνια και το καμάρι των η­γετών της Διεθνούς της Βιέννης, που γι’ αυτήν αυτοί οι κύ­ριοι πρόδιναν συνεχώς τα συμφέροντα του προλεταριάτου και που την είχαν εμπιστευτεί στη φύλαξη των μοναρχικών, των χριστιανοσοσιαλιστών και των εθνικιστών, τους οποίους αυτή από τη μεριά της βοηθούσε να ξανανέβουν στην εξου­σία, εξαφανίστηκε με μια πενιά στη Γενεύη και αντικατα­στάθηκε από την ανοιχτή δικτατορία ενός απλού πληρεξού­σιου της Αντάντ. Το ίδιο το αστικό κοινοβούλιο στην πραγματικότητα καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από έναν ε­πιστάτη των τραπεζιτών της Αντάντ. Ύστερα από σύντομη φαινομενική αντίσταση, οι σοσιαλδημοκράτες συνθηκολόγη­σαν και βοήθησαν να εκτελεστεί αυτή η αισχρή συνθήκη. Έφτασαν μάλιστα ως το σημείο να δηλώσουν ότι είναι έτοιμοι να ξαναμπούν στο συνασπισμό, με τρόπο που μόλις κρύβει τα πράγματα, για να εμποδίσουν το προλεταριάτο να προβάλει αντίσταση.

Αυτά τα γεγονότα στην Αυστρία, καθώς και το τελευ­ταίο φασιστικό πραξικόπημα στην Ιταλία, δείχνουν με εντυ­πωσιακό τρόπο την αστάθεια όλης της κατάστασης και α­ποδείχνουν, με το παραπάνω μάλιστα, ότι η δημοκρατία δεν είναι παρά ένα είδωλο, ότι στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο παρά μασκαρεμένη δικτατορία της μπουρζουαζίας, την οποία η τελευταία, όταν έρθει η ώρα, την αντικατασταίνει με την πιο κτηνώδη ανοιχτή αντίδραση.

Σύγχρονα, η διεθνής πολιτική κατάσταση της Ρωσίας των Σοβιέτ, της μόνης χώρας όπου το προλεταριάτο νίκησε την μπουρζουαζία και διατήρησε την εξουσία του επί πέντε χρόνια παρόλες τις επιθέσεις των εχθρών του, ενισχύθηκε σημαντικά.

Στην Γένουα και στη Χάγη οι καπιταλιστές της Αντάντ προσπάθησαν να εξαναγκάσουν τη Σοβιετική Δημοκρατία της Ρωσίας να απαρνηθεί την εθνικοποίηση της βιομηχανίας και να τη φορτώσουν με χρέη που στην πραγματικότητα θα τη μετέτρεπαν σε αποικία της Αντάντ. Το προλεταριακό κράτος της Ρωσίας των Σοβιέτ στάθηκε ωστόσο αρκετά ι­σχυρό ώστε να αντισταθεί σ’ αυτές τις προθέσεις. Μέσα στο χάος του καπιταλιστικού συστήματος που βρίσκεται σε διά­λυση, η Ρωσία των Σοβιέτ, από την Μπερεζίνα ως το Βλα­διβοστόκ και από την ακτή του Μουρμάνσκ ως τα βουνά της Αρμενίας, είναι ένας αναπτυσσόμενος παράγοντας δύ­ναμης στην Ευρώπη και στην Εγγύς και Άπω Ανατολή. Παρόλες τις προσπάθειες του καπιταλιστικού κόσμου να πνίξει τη Ρωσία με οικονομικό αποκλεισμό, η χώρα αυτή θα μπορέσει να προχωρήσει στην οικονομική της ανόρθωση. Για να πετύχει αυτό το σκοπό, θα χρησιμοποιήσει τόσο τις δικές της οικονομικές πηγές όσο και το συναγωνισμό με­ταξύ των καπιταλιστών, που θα τους αναγκάσει να προχω­ρήσουν σε ξεχωριστές διαπραγματεύσεις με τη Σοβιετική Ρω­σία. Το ένα έκτο του κόσμου βρίσκεται στην εξουσία των Σοβιέτ. Η ύπαρξη και μόνο της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Ρωσίας ενεργεί πάνω στην αστική κοινωνία σαν ένα στοι­χείο της παγκόσμιας επανάστασης. Όσο περισσότερο η Σο­βιετική Ρωσία ανορθώνεται και σταθεροποιείται οικονομικά, τόσο περισσότερο αυτός ο βασικός επαναστατικός παράγο­ντας θα αυξήσει την επίδραση του στη διεθνή πολιτική.

IV. Η επίθεση του κεφαλαίου

Επειδή το προλεταριάτο σ’ όλες τις χώρες, εξόν από τη Ρωσία, δεν επωφελήθηκε από την αδυναμία του καπιτα­λισμού, που την προκάλεσε ο πόλεμος, για να τον πλήξει αποφασιστικά, κατόρθωσε η μπουρζουαζία, χάρη στη βοή­θεια των σοσιαλρεφορμιστών, να συντρίψει τους επαναστά­τες εργάτες που ήταν έτοιμοι να αγωνιστούν, να σταθερο­ποιήσει την πολιτική και οικονομική της εξουσία και να προχωρήσει σε μια καινούρια επίθεση εναντίον του προλε­ταριάτου. Όλες οι προσπάθειες της μπουρζουαζίας να βά­λει ξανά σε κίνηση το μηχανισμό της παραγωγής και να ανορθώσει τη βιομηχανία ύστερα από τη θύελλα του παγκό­σμιου πολέμου έγιναν σε βάρος του προλεταριάτου. Η γε­νική και συστηματικά οργανωμένη από το κεφάλαιο επίθε­ση εναντίον όλων των κατακτήσεων της εργατικής τάξης παρέσυρε όλες τις χώρες στη δίνη της. Παντού το αναδιοργανωμένο κεφάλαιο ελαττώνει ανελέητα το πραγματικό με­ροκάματο των εργατών, παρατείνει τις ώρες εργασίας, κου­τσουρεύει τα λιγοστά δικαιώματα του προλεταριάτου στη βιομηχανία, εξαναγκάζει, στις χώρες με το υποτιμημένο νό­μισμα, τους εργάτες, που έχουν καταντήσει ζητιάνοι, να πλη­ρώνουν τα έξοδα της εξαθλίωσης στην οποία οδηγήθηκε η οικονομική ζωή εξαιτίας της υποτίμησης τού συναλλάγμα­τος, κλπ…

Η επίθεση του κεφαλαίου, που πήρε μέσα στα τελευταία χρόνια γιγάντιες, διαστάσεις, αναγκάζει τους εργάτες σ’ ό­λες τις χώρες να κατεβαίνουν σε αγώνες αμυντικούς. Χιλιά­δες και δεκάδες χιλιάδες εργάτες δέχτηκαν τον αγώνα, στους πιο σημαντικούς κλάδους της παραγωγής. Καινούριες πάντα ομάδες εργατών που προέρχονται από τους πιο α­ποφασιστικούς κλάδους της οικονομικής ζωής (σιδηροδρομι­κοί, μεταλλωρύχοι, μεταλλουργοί, δημόσιοι και δημοτικοί υπάλληλοι) κατεβαίνουν στον αγώνα. Οι περισσότερες απ’ αυτές τις απεργίες δεν είχαν ως τώρα καμιά άμεση επιτυ­χία αλλά αυτός ο αγώνας προκαλεί σε καινούριες και ο­λοένα σημαντικότερες μάζες εργατών, που άλλοτε ήταν κα­θυστερημένες, απέραντο μίσος εναντίον των καπιταλιστών και της κρατικής εξουσίας που τους προστατεύει. Αυτός ο αγώνας, που έχει επιβληθεί στο προλεταριάτο, καταστρέ­φει την πολιτική της συνεργασίας κεφαλαίου και εργασίας, που την υποστηρίζουν οι σοσιαλρεφορμιστές και οι γραφειο­κράτες συνδικαλιστές. Δείχνει επίσης ακόμα και στα πιο καθυστερημένα στρώματα του προλεταριάτου την ολοφάνε­ρη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην οικονομία και την πο­λιτική. Κάθε μεγάλη απεργία καταντάει να γίνει σήμερα μεγάλο πολιτικό γεγονός. Μ’ αυτή την ευκαιρία, έγινε φα­νερό ότι τα κόμματα της 2ης Διεθνούς και οι συνδικαλι­στές ηγέτες του Άμστερνταμ, όχι μόνο δεν προσφέρουν καμιά βοήθεια στις εργατικές μάζες που έχουν καταπιαστεί με σκληρούς αμυντικούς αγώνες, αλλά και τις εγκαταλεί­πουν και τις προδίνουν με αποτέλεσμα να ωφελούνται απ’ αυτή τους τη στάση οι εργοδότες και οι αστικές κυβερνή­σεις-

Ένα από τα καθήκοντα των κομμουνιστικών κομμά­των είναι να καταγγείλουν και να στιγματίσουν αυτή την αδιάκοπη και απίστευτη προδοσία και να την κάνουν νοητή στις μάζες των εργατών που κατεβαίνουν καθημερινά στον αγώνα. Είναι καθήκον των κομμουνιστικών κομμάτων σε ό­λες τις χώρες να επεκτείνουν και να εντείνουν τις πολυά­ριθμες οικονομικές απεργίες που ξεσπάζουν παντού και, αν είναι δυνατό, να τις μετατρέψουν σε απεργίες και αγώνες πολιτικούς. Φυσικό επίσης καθήκον των κομμουνιστικών κομ­μάτων είναι να επωφεληθούν από τους αμυντικούς αγώνες για να ενισχύσουν την επαναστατική συνείδηση και τη μα­χητική θέληση των προλεταριακών μαζών με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουν αυτές, όταν γίνουν αρκετά ισχυρές, να περάσουν από την άμυνα στην επίθεση.

Η συστηματική επιδείνωση των ανταγωνισμών μεταξύ προλεταριάτου και μπουρζουαζίας εξαιτίας αυτών των αγώ­νων είναι αναπόφευκτη. Η κατάσταση παραμένει αντικειμε­νικά επαναστατική και η μικρότερη ευκαιρία μπορεί σή­μερα να αποτελέσει αφετηρία μεγάλων επαναστατικών α­γώνων.

V. O διεθνής φασισμός

Η επιθετική πολιτική της μπουρζουαζίας εναντίον του προλεταριάτου, όπως αυτή εκδηλώνεται με τον πιο ολοφά­νερο τρόπο στο διεθνή φασισμό, βρίσκεται σε στενότατη σχέση με την επίθεση του κεφαλαίου στο οικονομικό πεδίο. Επειδή η φτώχεια και η δυστυχία επιταχύνει την εξέλιξη του πνεύματος των μαζών σε κατεύθυνση επαναστατική, κι αυτό το προτσές αγκαλιάζει και τις μεσαίες τάξεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι δημόσιοι υπάλληλοι, με αποτέλεσμα να κλονίζεται η ασφάλεια της μπουρζουαζίας που παύει να έχει στο πρόσωπο της γραφειοκρατίας ένα υ­ποτακτικό όργανο, οι μέθοδοι της νόμιμης επιβολής δεν εί­ναι πια αρκετές για τη μπουρζουαζία. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η τάξη αυτή έχει καταπιαστεί παντού να δημιουργεί λευκοφρουρούς με ειδικό προορισμό να καταπολεμούν όλες τις επαναστατικές προσπάθειες του προλεταριάτου οι οποίοι στην πραγματικότητα ολοένα και περισσότερο χρησι­μοποιούνται στο τσάκισμα των προσπαθειών του προλετα­ριάτου να καλυτερέψει τη θέση του.

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ιταλικού φασισμού, του «κλασικού» φασισμού, που κατέκτησε για ένα διάστημα όλη τη χώρα, είναι το ότι οι φασίστες δεν αποτελούν μόνο μα­χητικές οργανώσεις καθαρά αντεπαναστατικές και εξοπλι­σμένες ως τα δόντια, αλλά ότι επίσης προσπαθούν με κοι­νωνική δημαγωγία να δημιουργήσουν βάση μέσα στις μά­ζες, στην αγροτική τάξη, στη μικροαστική τάξη και ακόμα και σε ορισμένα τμήματα του προλεταριάτου, χρησιμοποι­ώντας επιδέξια για τους αντεπαναστατικούς τους σκοπούς τις απογοητεύσεις που δημιουργήθηκαν από τη λεγόμενη δημοκρατία.

Ο κίνδυνος του φασισμού υπάρχει τώρα σε πολλές χώ­ρες: στην Τσεχοσλοβακία, στην Ουγγαρία, σχεδόν σε όλες τις βαλκανικές χώρες, στην Πολωνία, στη Γερμανία (Βαυ­αρία), στην Αυστρία, στην Αμερική, ακόμα και σε χώρες όπως η Νορβηγία. Με τη μια ή την άλλη μορφή ο φασισμός δεν είναι αδύνατος ακόμα και σε χώρες όπως η Γαλλία και η Αγγλία.

Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα των κομμουνι­στικών κομμάτων είναι να οργανώσουν την αντίσταση ενα­ντίον του διεθνούς φασισμού, να τεθούν επικεφαλής όλου του προλεταριάτου στην πάλη εναντίον των φασιστικών συμμο­ριών και να εφαρμόσουν ενεργητικά και σ’ αυτό επίσης το πεδίο την τακτική του ενιαίου μετώπου^. οι παράνομες μέθο­δοι είναι εδώ απόλυτα απαραίτητες.

Η παραφροσύνη όμως του φασισμού είναι το τελευταίο ατού της μπουρζουαζίας. Η ξεκάθαρη κυριαρχία των λευ­κών φρουρών στρέφεται κατά γενικό τρόπο εναντίον των ί­διων των βάσεων της αστικής δημοκρατίας. Οι μεγαλύτερες μάζες του εργαζόμενου λαού πείθονται ολοένα και περισ­σότερο ότι η κυριαρχία της μπουρζουαζίας δεν είναι πια δυνατή παρά μόνο με την απροκάλυπτη δικτατορία πάνω στο προλεταριάτο.

VI. Η πιθανότητα νέων πατσιφιστικών αυταπατών

Αυτό που χαρακτηρίζει τη διεθνή πολιτική κατάσταση σήμερα, είναι ο φασισμός, η κατάσταση πολιορκίας και το ανερχόμενο κύμα της λευκής τρομοκρατίας εναντίον του προλεταριάτου. Αυτό όμως δεν αποκλείει την πιθανότητα, σε αρκετά κοντινό μέλλον, στις πιο σημαντικές χώρες η α­νοιχτή αστική αντίδραση να αντικατασταθεί από μια περίο­δο «δημοκρατικοπατσιφιστική».

Στην Αγγλία ((ενίσχυση του Εργατικού Κόμματος στις τελευταίες εκλογές), στη Γαλλία (αναπόφευκτη προσεχής πε­ρίοδος του «συνασπισμού της αριστεράς») ^. αυτή η «δημοκρατικοπατσιφιστική» μεταβατική φάση είναι πιθανή και μπορεί να αναζωογονήσει τις πατσιφιστικές ελπίδες στην αστική και σοσιαλδημοκρατική Γερμανία.

Ανάμεσα στη σημερινή περίοδο της κυριαρχίας της α­νοιχτής αστικής αντίδρασης και της ολοκληρωτικής νίκης του επαναστατικού προλεταριάτου πάνω στην μπουρζουαζία, υπάρχουν διάφοροι σταθμοί, και είναι πιθανά διάφορα πρό­σκαιρα επεισόδια. Η Κομμουνιστική Διεθνής και τα τμή­ματα της οφείλουν να αντιμετωπίσουν κι αυτά τα ενδεχό­μενα πρέπει να ξέρουν να υπερασπίζουν τις επαναστατικές θέσεις σε όλες τις καταστάσεις.

VII. Η κατάσταση στο εργατικό κίνημα

Ενώ, λόγω της επίθεσης του κεφαλαίου, η εργατική τά­ξη βρίσκεται στην ανάγκη να περάσει στην άμυνα, πραγμα­τοποιείται η προσέγγιση και τελικά η συγχώνευση των κομ­μάτων του Κέντρου (Ανεξάρτητοι) με τους ξεκάθαρους σο­σιαλιστές προδότες (σοσιαλδημοκράτες). Την εποχή της ε­παναστατικής ορμής, ακόμα και οι κεντριστες, κάτω από την πίεση του πνεύματος που κυριαρχούσε στις μάζες, τάχθη­καν υπέρ της δικτατορίας του προλεταριάτου και αναζή­τησαν το δρόμο που οδηγεί στην 3η Διεθνή. Όταν επικρα­τεί το καθοδικό κύμα της επανάστασης, που άλλωστε είναι και προσωρινό, αυτοί οι κεντριστές περνούν ξανά στο στρα­τόπεδο της σοσιαλδημοκρατίας από το οποίο ουσιαστικά δεν είχαν ποτέ αποσπαστεί. Ενώ τις εποχές της επαναστα­τικής πάλης των μαζών, κρατούσαν στάση συνεχώς δισταχτική και κυμαινόμενη, αρνούνται να συμμετάσχουν σήμερα στους αμυντικούς αγώνες και ξαναγυρίζουν στο στρατόπε­δο της 2ης Διεθνούς, που πάντοτε ήταν, συνειδητά ή όχι, αντεπαναστατικό. Τα κεντριστικά κόμματα και η 2 ½ Διε­θνής βρίσκονται σε πορεία αποσύνθεσης. Το καλύτερο μέρος των επαναστατών εργατών που βρισκόταν πρόσκαιρα στο στρατόπεδο του κεντρισμού, θα περάσει, με τον καιρό στην Κομμουνιστική Διεθνή. Εδώ κι εκεί αυτή η διαδικασία έχει ήδη αρχίσει (Ιταλία). Η συντριπτική πλειοψηφία των κεντριστών ηγετών που συνδέονται σήμερα με τους Νόσκε, Μου­σολίνι, κλπ… θα γίνουν αντίθετα πατενταρισμένοι αντεπαναστάτες.

Αντικειμενικά η ένωση των κομμάτων της 2ης και της 2 ½ Διεθνούς μπορεί να είναι και χρήσιμη στο επαναστατι­κό εργατικό κίνημα. Ο μύθος ενός επαναστατικού κόμματος έξω από το κομμουνιστικό στρατόπεδο θα πάψει πια να υ­πάρχει. Μέσα στην εργατική τάξη, μόνο δύο ομάδες θα α­γωνίζονται από ‘δώ και μπρος για την κατάκτηση της πλειο­ψηφίας: η 2η Διεθνής, που αντιπροσωπεύει την επίδραση της μπουρζουαζίας στους κόλπους του προλεταριάτου, και η 3η Διεθνής, που έχει υψώσει τη σημαία της σοσιαλιστικής ε­πανάστασης και της δικτατορίας του προλεταριάτου.

VIΙI. Η διαίρεση μέσα στα συνδικάτα

Η συγχώνευση της 2ης και της 2 ½ Διεθνούς έχει αναμ­φισβήτητα σκοπό να δημιουργήσει «ατμόσφαιρα ευνοϊκή» για μια συστηματική καμπάνια εναντίον των κομμουνιστών. Η μεθοδική διάσπαση των συνδικάτων από τους ηγέτες της Διεθνούς του Άμστερνταμ αποτελεί μέρος αυτής της καμπάνιας. Οι άνθρωποι του Άμστερνταμ υποχωρούν μπρο­στά σε κάθε αγώνα εναντίον της επίθεσης του κεφαλαίου και προτιμούν να συνεχίζουν την πολιτική της συνεργασίας με τους εργοδότες. Για να μην ενοχλούνται από τους κομ­μουνιστές, σ’ αυτή τους τη συμμαχία με τους εργοδότες, ε­πιδιώκουν να αποτρέψουν ολοκληρωτικά και συστηματικά κάθε επίδραση των κομμουνιστών μέσα στα συνδικάτα. Επειδή όμως οι κομμουνιστές έχουν ωστόσο καταχτήσει την πλειοψηφία μέσα στα συνδικάτα, ή πλησιάζουν να την κατα­χτήσουν, οι άνθρωποι του Άμστερνταμ δεν διστάζουν να προχωρήσουν σε μαζικούς αποκλεισμούς, ούτε ακόμα και σ’ αυτή τη διάσπαση των συνδικάτων. Τίποτα δεν εξασθενίζει περισσότερο τις δυνάμεις της προλεταριακής αντίστασης εναντίον της επίθεσης του κεφαλαίου όσο η διάσπαση των συνδικάτων. Οι ρεφορμιστές ηγέτες των συνδικάτων το ξέ­ρουν καλά αυτό. Επειδή όμως βλέπουν ότι χάνουν το έδα­φος κάτω από τα πόδια τους και ότι η χρεοκοπία τους εί­ναι αναπόφευκτη και θα έρθει σύντομα, βιάζονται να διαι­ρέσουν τα συνδικάτα, αυτά τα αναντικατάστατα όργανα της προλεταριακής πάλης των τάξεων, για να πάρουν οι κομ­μουνιστές μόνο, τα συντρίμμια και τα ερείπια των παλιών συνδικαλιστικών οργανώσεων. Από τον Αύγουστο 1914, η εργατική τάξη δεν γνώρισε χειρότερη προδοσία.

IX. Η κατάκτηση της πλειοψηφίας

Σε τέτοιες συνθήκες η βασική υπόδειξη του 3ου Παγκό­σμιου Συνεδρίου: «Να κατακτηθεί στην πλειοψηφία της η εργατική τάξη από την κομμουνιστική επιρροή και να οδη­γηθεί στον αγώνα το αποφασιστικό τμήμα αυτής της τά­ξης», διατηρεί όλη του την αξία.

Η αντίληψη σύμφωνα με την οποία, στη σημερινή αστα­θή ισορροπία της αστικής κοινωνίας, μπορεί ξαφνικά να ξε­σπάσει η σοβαρότερη κρίση εξαιτίας μιας μεγάλης απεργί­ας, μιας αποικιακής εξέγερσης, ενός νέου πολέμου, ή ακό­μα μιας κοινοβουλευτικής κρίσης, διατηρεί όλη της την α­ξία σήμερα περισσότερο μάλιστα κι από την εποχή του 3ου Συνεδρίου. Γι’ αυτό ακριβώς και ο «υποκειμενικός» παρά­γοντας, δηλαδή ο βαθμός συνείδησης, θέλησης, μαχητικής διάθεσης και οργάνωσης της εργατικής τάξης και της πρω­τοπορίας της αποκτάει τεράστια σημασία.

Η πλειοψηφία της εργατικής τάξης της Αμερικής και της Ευρώπης πρέπει να κερδηθεί^. αυτό ήταν και είναι το ουσιαστικό καθήκον της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Στις αποικιακές και μισοαποικιακές χώρες, η Κομμου­νιστική Διεθνής έχει δυο καθήκοντα: 1) να δημιουργήσει έ­να πυρήνα κομμουνιστικού κόμματος που να υποστηρίζει τα γενικά συμφέροντα του προλεταριάτου και 2) να υποστηρί­ζει με όλες της τις δυνάμεις το εθνικοεπαναστατικό κίνημα εναντίον του ιμπεριαλισμού, να γίνει πρωτοπορία αυτού του κινήματος και να τονίσει και να ενισχύσει το κοινωνικό κί­νημα στους κόλπους του εθνικού κινήματος.

Χ. Η τακτική του ενιαίου μετώπου

Από τα παραπάνω πηγάζει η ανάγκη της τακτικής του ενιαίου μετώπου. Το σύνθημα του 3ου Συνεδρίου «Προς τις μάζες!» έχει σήμερα περισσότερη από κάθε άλλη φορά σπουδαιότητα. Στις περισσότερες χώρες μόλις τώρα αρ­χίζει ο αγώνας για τη δημιουργία του ενιαίου εργατικού με­τώπου αλλά και μόλις τώρα αρχίζουμε να ξεπερνούμε τις δυ­σκολίες της τακτικής του ενιαίου μετώπου. Σαν κύριο παρά­δειγμα μπορεί να θεωρηθεί η Γαλλία, όπου η πορεία των γε­γονότων έπεισε για την ανάγκη της τακτικής του ενιαίου με­τώπου ακόμα και εκείνους που απέκρουαν αρχικά αυτή την τακτική. Η Κομμουνιστική Διεθνής ζητάει όλα τα κομμουνι­στικά κόμματα και οι ομάδες να εφαρμόζουν αυστηρά την τα­κτική του ενιαίου μετώπου γιατί μονάχα αυτή οδηγεί τους κομμουνιστές στον πιο σίγουρο δρόμο για να κατακτήσουν την πλειονότητα των εργαζομένων.

Οι ρεφορμιστές είναι εκείνοι που χρειάζονται τώρα τη δι­αίρεση, ενώ οι κομμουνιστές θέλουν να ενώσουν όλες τις δυ­νάμεις της εργατικής τάξης ενάντια στον καπιταλισμό.

Η τακτική του ενιαίου μετώπου σημαίνει ότι η κομμουνι­στική πρωτοπορία πρέπει να μπαίνει επικεφαλής στους καθη­μερινούς αγώνες των μεγάλων μαζών για τις απόλυτα απα­ραίτητες και ζωτικές διεκδικήσεις τους. Μέσα στους αγώνες αυτούς οι κομμουνιστές μπορεί να έρχονται σε διαπραγματεύ­σεις ακόμα και με τους προδότες αρχηγούς των σοσιαλδημο­κρατών και με τους ανθρώπους του Άμστερνταμ. Οι προ­σπάθειες της 2ης Διεθνούς να παρουσιάσει την τακτική του ενιαίου μετώπου σαν μια τακτική που προετοιμάζει τη συγ­χώνευση όλων των «εργατικών» κομμάτων, πρέπει βέβαια να αποκρουστούν κατηγορηματικά. Οι προσπάθειες της 2ης Διε­θνούς να απορροφήσει με το πρόσχημα του ενιαίου μετώπου «ακροαριστερές» εργατικές οργανώσεις (συγχώνευση του Σο­σιαλδημοκρατικού Κόμματος και του Ανεξάρτητου Σοσιαλιστι­κού Κόμματος στη Γερμανία) δεν είναι τίποτε άλλο στην πραγ­ματικότητα από το μέσο με το οποίο οι σοσιαλδημοκράτες αρ­χηγοί προσπαθούν να προσκολλήσουν στην μπουρζουαζία νέα τμήματα εργατικών μαζών.

Η ύπαρξη αυτόνομων κομμουνιστικών κομμάτων, μαζί με την απόλυτα ελεύθερη δράση τους απέναντι στον καπιταλισμό και την αντεπαναστατική σοσιαλδημοκρατία, είναι το μεγαλύ­τερο ιστορικό επίτευγμα του προλεταριάτου που με κανένα τρόπο δεν πρέπει να το εγκαταλείψουν οι κομμουνιστές. Μόνο τα κομμουνιστικά κόμματα αγωνίζονται για τα σ υ ν ο λ ι κ ά συμφέροντα του προλεταριάτου.

Επίσης η τακτική του ενιαίου μετώπου δεν σημαίνει καθό­λου μια «εκλογική σύμπραξη» με τους κορυ­φαίους παράγοντες που στοχεύουν σε τούτους ή σε κείνους τους εκλογικούς σκοπούς. Η τακτική του ενιαίου μετώπου α­ποβλέπει να εξυπηρετήσει τον κοινό αγώνα των κομμουνιστών και των άλλων εργατών που ακολουθούν άλλα κόμματα ή ο­μάδες ή που είναι ακομμάτιστοι για την υπεράσπιση των στοι­χειωδών ζωτικών συμφερόντων της εργατικής τάξης ενάντια στην μπουρζουαζία. Κάθε αγώνας και για τις πιο μικρές κα­θημερινές διεκδικήσεις αποτελεί πηγή επαναστατικών διδαγ­μάτων γιατί με την εμπειρία που αποκτούν στους αγώνες οι εργάτες θα πεισθούν για την αναπόδραστη ανάγκη της επανάστασης και για τη μεγάλη σημασία του κομμουνισμού.

Ένα άλλο πολύ σπουδαίο καθήκον όταν εφαρμόζουμε την τακτική του ενιαίου μετώπου είναι να επιδιώκουμε όχι μόνο αποτελέσματα στη ζύμωση αλλά και στην οργάνωση. Πρέπει να επωφελούμαστε από κάθε ευκαιρία για να δημιουργούμε μέσα στις εργατικές μάζες πυρήνες αυτοοργάνωσης (εργατι­κά συμβούλια, επιτροπές εργατικού ελέγχου από εργάτες ό­λων των κομμάτων ή και ακομμάτιστους, εκτελεστικές επιτρο­πές κτλ.).

Το σημαντικότερο στην τακτική του ενιαίου μετώπου ήταν και εξακολουθεί να είναι η δραστική αλλά μαζί και η οργα­νωτική συσπείρωση των εργατικών μαζών. Το πρακτικό απο­τέλεσμα της τακτικής του ενιαίου μετώπου πηγάζει από τα «κάτω», μέσα από τα σπλάχνα αυτών των εργατικών μαζών. (Υπογρ. από ΕΔ). Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κομμουνιστές θα χρειαστεί να συ­νεργαστούν και με τους κορυφαίους εκπρόσωπους των αντί­παλων εργατικών κομμάτων για την εξέλιξη της πορείας ό­μως αυτών των διαπραγματεύσεων οι μάζες πρέπει να έχουν διαρκώς πλήρεις και ακριβείς πληροφορίες. Στη διάρκεια  των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους αυτούς με κανένα τρόπο δεν πρέπει να περιορίζεται η αυτόνομη δράση των κομ­μουνιστικών κομμάτων.

Αυτονόητο είναι ότι η τακτική του ενιαίου μετώπου πρέ­πει να εφαρμόζεται στις διάφορες χώρες με διαφορετική μορ­φή, ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνθήκες. Όσον καιρό ό­μως στις σημαντικότερες καπιταλιστικές χώρες οι αντικειμε­νικοί όροι είναι ώριμοι για τη σοσιαλιστική επανάσταση και όπου τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα (καθοδηγούμενα από τους αντεπαναστάτες ηγέτες) συνειδητά πραγματοποιούν τη διάσπαση της εργατικής τάξης, εκεί η τακτική του ενιαίου με­τώπου θα δημιουργήσει μια νέα εποχή.

XI. Η εργατική κυβέρνηση

Η εργατική κυβέρνηση (ενδεχόμενα και η εργατοαγροτική κυβέρνηση) πρέπει παντού να μας χρησιμεύσει σαν  γενικό προπαγανδιστικό σύνθημα. Αλλά σαν άμεσο πολιτικό σύνθημα η εργατική κυβέρνηση αποκτάει σημασία στις χώρες όπου η κατάσταση της αστι­κής κοινωνίας είναι ιδιαίτερα πολύ λίγο ασφαλής, και όπου ο συσχετισμός, των δυνάμεων μεταξύ των εργατικών κομ­μάτων και της μπουρζουαζίας θέτει στην ημερήσια διάτα­ξη τη λύση της εργατικής κυβέρνησης σαν πολιτική ανάγκη.

Σ’ αυτές τις χώρες το σύνθημα της «εργατικής κυβέρ­νησης» αποτελεί αναπόφευκτη συνέπεια όλης της τακτικής του ενιαίου μετώπου.

Τα κόμματα της 2ης Διεθνούς σ’ αυτές τις χώρες προ­σπαθούν να «σώσουν» την κατάσταση  υποστηρίζοντας και πραγματοποιώντας τη συμμαχία των αστών με τους σοσιαλ­δημοκράτες. Οι πιο πρόσφατες προσπάθειες που έγιναν α­πό ορισμένα κόμματα της 2ης Διεθνούς (π.χ. στη Γερμα­νία), που αρνήθηκαν την ανοιχτή συμμετοχή τους σε μια τέτοια κοινή κυβέρνηση, για να πραγματοποιήσουν σύγχρο­να το συνασπισμό τους με τους αστούς με μασκαρεμένη μορ­φή, είναι απλώς μια μανούβρα που αποβλέπει να καθησυ­χάσει τις μάζες οι οποίες διαμαρτύρονται εναντίον τέτοιων συνασπισμών, και μια ραφιναρισμένη εξαπάτηση των εργα­τικών μαζών. Στη φανερή ή μασκαρεμένη συμμαχία αστικής τάξης   και σοσιαλδημοκρατίας οι κομμουνιστές αντι­τάσσουν το ενιαίο μέτωπο όλων των εργατών και τον πο­λιτικό και οικονομικό συνασπισμό όλων των εργατικών κομ­μάτων εναντίον της μπουρζουαζίας για την οριστική ανα­τροπή της. (Υπογρ. από ΕΔ). Στον κοινό αγώνα όλων των εργατικών κομμά­των εναντίον της μπουρζουαζίας, όλος ο κρατικός μηχανι­σμός πρέπει να περάσει στα χέρια της εργατικής κυβέρνη­σης και οι θέσεις της εργατικής κυβέρνησης να ενισχυθούν.

Το πιο στοιχειώδες πρόγραμμα μιας εργατικής κυβέρ­νησης πρέπει να είναι ο εξοπλισμός του προλεταριάτου, ο αφοπλισμός των αντεπαναστατικών αστικών οργανώσεων, η εφαρμογή του ελέγχου στην παραγωγή, η επιβολή του κύ­ριου βάρους των φόρων στους πλούσιους και το τσάκισμα της αντίστασης της αντεπαναστατικής μπουρζουαζίας.

Μια τέτοια κυβέρνηση είναι δυνατή μόνο αν βγει μέσα από την πάλη των ίδιων των μαζών, αν στηριχτεί πάνω σε εργατικά όργανα κατάλληλα για αγώνα και δημιουργημέ­να από τα πιο πλατιά στρώματα των καταπιεζομένων εργα­τικών μαζών. Μια εργατική κυβέρνηση που προκύπτει από ένα κοινοβουλευτικό συνδυασμό, μπορεί επίσης να δώσει ευ­καιρία να αναζωογονηθεί το επαναστατικό εργατικό κίνη­μα. Είναι όμως αυτονόητο ότι η δημιουργία μιας πραγματι­κά εργατικής κυβέρνησης και η διατήρηση μιας κυβέρνη­σης που κάνει επαναστατική πολιτική θα οδηγήσουν ανα­γκαστικά στον πιο λυσσασμένο αγώνα και, ίσως, και σε εμφύλιο πόλεμο εναντίον της μπουρζουαζίας. Το σύνθημα της εργατικής κυβέρνησης επομένως μπορεί να εξαπολύσει επαναστατικούς αγώνες.

Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κομμουνιστές πρέπει να δη­λώσουν ότι είναι διατεθειμένοι να σχηματίσουν κυβέρνηση με μη κομμουνιστικά εργατικά κόμματα και οργανώσεις. Αυτό όμως μπορούν να το κάνουν μόνο αν υπάρχουν εγγυ­ήσεις ότι αυτές οι εργατικές κυβερνήσεις θα κάνουν πραγ­ματικά αγώνα εναντίον της μπουρζουαζίας με την έννοια που μιλήσαμε παραπάνω. Σε μια τέτοια περίπτωση οι κανο­νικοί όροι της συμμετοχής των κομμουνιστών σε μια τέτοια κυβέρνηση είναι οι ακόλουθοι:

1) Η συμμετοχή στην εργατική κυβέρνηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την έγκριση της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

2) Οι κομμουνιστές που θα αποτελέσουν μέλη της ερ­γατικής κυβέρνησης θα ελέγχονται με τον πιο αυστηρό τρό­πο από μέρους του κόμματος του.

3) Τα κομμουνιστικά μέλη της εργατικής κυβέρνησης παραμένουν σε στενή επαφή με τις επαναστατικές οργανώ­σεις των μαζών.

4) Το κομμουνιστικό κόμμα διατηρεί απόλυτα τη φυ­σιογνωμία του και την πλήρη ανεξαρτησία της ζύμωσης και προπαγάνδας του.

Παρά τα μεγάλα του πλεονεκτήματα, το σύνθημα της εργατικής κυβέρνησης έχει επίσης και κινδύνους, Όπως και κάθε ενιαιομετωπική τακτική. Για να προφυλαχτούν απ’ αυ­τούς τους κινδύνους, τα κομμουνιστικά κόμματα δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάνε ότι αν κάθε αστική κυβέρνηση είναι σύγ­χρονα και κυβέρνηση καπιταλιστική, δεν είναι αλήθεια ό­τι και κάθε εργατική κυβέρνηση είναι κυβέρνηση πραγματι­κά προλεταριακή, δηλαδή ένα επαναστατικό όργανο της προλεταριακής εξουσίας.

Η Κομμουνιστική Διεθνής οφείλει να έχει υπόψη της τις ακόλουθες ενδεχόμενες περιπτώσεις:

1)   Φιλελεύθερη εργατική κυβέρνηση. Υπάρχει ήδη τέτοια κυβέρνηση στην Αυστραλία^– είναι εξίσου πιθανή σε αρκετά κοντινό μέλλον και στην Αγγλία.

2)   Σοσιαλδημοκρατική εργατική κυβέρνηση (Γερμανία). Εργατοαγροτική κυβέρνηση. Αυτό το ενδεχόμενο μπορούμε να το προβλέψουμε, για τα Βαλκάνια, την Τσε­χοσλοβακία, κλπ…

3) Εργατική κυβέρνηση με συμμετοχή των κομμουνι­στών.

4) Πραγματική προλεταριακή εργατική κυβέρνηση που, στην καθαρότερη μορφή της, μόνο ένα Κομμουνιστικό Κόμ­μα μπορεί να την ενσαρκώσει.

Οι δύο πρώτοι τύποι εργατικής κυβέρνησης δεν είναι επαναστατικές εργατικές κυβερνήσεις, αλλά κυβερνήσεις κα­μουφλαρισμένης συμμαχίας μεταξύ της μπουρζουαζίας και των αντεπαναστατών εργατικών ηγετών. Αυτές οι «εργατι­κές κυβερνήσεις» είναι ανεκτές από την εξασθενημένη μπουρ­ζουαζία σε κρίσιμες γι’ αυτήν περιόδους και σκοπό έχουν να εξαπατήσουν το προλεταριάτο για τον πραγματικό ταξικό χαραχτήρα του κράτους, ή και να αποτρέψουν ακόμα την επαναστατική επίθεση του προλεταριάτου, με τη βοή­θεια των διεφθαρμένων εργατικών ηγετών, για να κερδηθεί χρόνος και να ξεπεραστεί η κρίση. Οι κομμουνιστές δεν πρέπει να συμμετέχουν σε παρόμοιες κυβερνήσεις. Αντίθετα πρέπει να αποκαλύπτουν χωρίς οίκτο τον πραγματικό χα­ραχτήρα αυτών των ψεύτικων εργατικών κυβερνήσεων μπρο­στά στις μάζες. Στην περίοδο της παρακμής του καπιταλι­σμού, όπου το κύριο καθήκον μας είναι να κερδίσουμε στην υπόθεση της επανάστασης την πλειοψηφία του προλεταριά­του, οι κυβερνήσεις αυτές αντικειμενικά μπορούν να συμ­βάλουν στην επιτάχυνση της διαδικασίας αποσύνθεσης του αστικού καθεστώτος.

Οι κομμουνιστές είναι επίσης έτοιμοι να βαδίσουν μα­ζί με τους σοσιαλδημοκράτες, χριστιανούς, ακομμάτιστους, συνδικαλιστές κλπ… εργάτες, που δεν έχουν ακόμα αναγνω­ρίσει την ανάγκη της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι κομμουνιστές είναι ακόμα διατεθειμένοι κάτω από ορισμέ­νες συνθήκες και με ορισμένες εγγυήσεις να υποστηρίξουν μια μη κομμουνιστική εργατική κυβέρνηση. Είναι όμως υπο­χρεωμένοι οπωσδήποτε να εξηγούν στην εργατική τάξη ότι η απελευθέρωση της μόνα με τη δικτατορία του προλετα­ριάτου μπορεί να εξασφαλιστεί.

Οι δύο άλλοι τύποι εργατικής κυβέρνησης στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν οι κομμουνιστές δεν είναι ακόμα δικτατορία του προλεταριάτου, ούτε ακόμα αποτελούν μια αναγκαία μεταβατική μορφή προς τη δικτατορία^. μπορούν όμως να αποτελέσουν μια αφετηρία για την κατάκτηση αυτής της δικτατορίας. Μόνο μια εργατική κυβέρνηση συγκροτημένη από κομμουνιστές μπορεί να πραγματοποιήσει την πλήρη δικτατορία του προλεταριάτου.

XII. Το κίνημα των εργοστασιακών συμβουλίων

Κανένα κομμουνιστικό κόμμα δεν μπορεί να θεωρηθεί αληθινό κομμουνιστικό κόμμα μαζών, σοβαρό και σταθερό, αν δεν έχει γερούς κομμουνιστικούς πυρήνες στις επιχει­ρήσεις, στα εργοστάσια, στα ορυχεία, στους σιδηροδρόμους κλπ… Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, ένα κίνημα δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν συστηματικά οργανωμένο μέσα στις προλεταριακές μάζες αν δεν έχει κατορθώσει να δημιουρ­γήσει, για την εργατική τάξη και τις οργανώσεις της, εργο­στασιακές επιτροπές σαν βάση αυτού του κινήματος. Ο α­γώνας εναντίον της επίθεσης του κεφαλαίου και για τον έλεγχο της παραγωγής δεν έχει καμιά ελπίδα να πετύχει αν οι κομμουνιστές δεν διαθέτουν σταθερά στηρίγματα σε όλες τις επιχειρήσεις και αν το προλεταριάτο δεν ξέρει να δημιουργήσει τα προλεταριακά του όργανα μάχης στις ε­πιχειρηθείς (εργοστασιακές επιτροπές, εργατικά συμβού­λια).

Το Συνέδριο πιστεύει ότι ένα από τα βασικά καθήκο­ντα όλων των κομμουνιστικών κομμάτων είναι να ριζώσουν μέσα στις βιομηχανίες πολύ περισσότερο από ότι το έχουν κάνει ως τώρα και να υποστηρίξουν το κίνημα των εργο­στασιακών συμβουλίων ή να πάρουν την πρωτοβουλία για τη δημιουργία αυτού του κινήματος.

XIII.Η Κομμουνιστική Διεθνής παγκόσμιο κόμμα

Η Κομμουνιστική Διεθνής πρέπει ολοένα και περισσότε­ρο να οργανώνεται σε παγκόσμιο κομμουνιστικό κόμμα, κόμμα που να έχει αναλάβει την ηγεσία του αγώνα σε όλες τις χώρες.

XIV.Η διεθνής πειθαρχία

Για να εφαρμοστεί διεθνώς και στις διάφορες χώρες η τακτική του ενιαίου μετώπου, χρειάζεται περισσότερο από κά­θε άλλη φορά στην Κομμουνιστική Διεθνή και στα διάφορα τμήματα της η πιο αυστηρή πειθαρχία.

Το 4ο Συνέδριο απαιτεί κατηγορηματικά από όλα τα τμή­ματα του και όλα τα μέλη του την πιο αυστηρή πειθαρχία στην εφαρμογή της τακτικής, που δεν μπορεί να είναι γόνιμη παρά μόνο αν εφαρμοστεί σε όλες τις χώρες, όχι μόνο στα λόγια αλλά επίσης και στην πράξη.

Η αποδοχή των 21 όρων επιβάλλει την εφαρμογή όλων των σχετικών με την τακτική αποφάσεων των παγκόσμιων Συνεδρίων και της Εκτελεστικής Επιτροπής σαν οργάνου της Κομμουνιστικής Διεθνούς στο μεταξύ των διαφόρων παγκό­σμιων Συνεδρίων διάστημα.

Το Συνέδριο αναθέτει στην Εκτελεστική να καθορίσει και να επιβλέπει με τον πιο αυστηρό τρόπο την εφαρμογή από μέρους όλων των κομμάτων των αποφάσεων για τα ζητήμα­τα της τακτικής. Μόνο η επαναστατική τακτική, προσδιορι­σμένη με ακρίβεια από την Κομμουνιστική Διεθνή, θα εξασφα­λίσει την ταχύτερη δυνατή νίκη της διεθνούς προλεταριακής επανάστασης.

***

Το Συνέδριο αποφασίζει να προσθέσει σαν συμπλήρωμα αυτής της απόφασης το κείμενο των θέσεων που υιοθέτησε η Εκτελεστική, το Δεκέμβρη 1921, σχετικά με το ενιαίο μέτω­πο, επειδή οι θέσεις εκθέτουν λεπτομερειακά την τακτική του ενιαίου μετώπου*.

‘*’  Πρόκειται για τις θέσεις που δημοσιεύονται αμέσως παρακάτω στο κείμενο «ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ

Από το βιβλίο «Η Κομμουνιστική Διεθνής – ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ 4^ου ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ»

(Έκδοση «Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη» 1987, σελ. 9-26)