του Π. Πουλιόπουλου
σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ελλάδα
Τι θα κάνουν οι κομμουνιστές
όταν πάρουν την εξουσια στην Ελλάδα
(Το άμεσο πρόγραμμα της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ελλάδα)
του Π. Πουλιόπουλου
(Από το βιβλίο του “Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα;”, αρχές 1934)
Στο κεντριστικό κομφούζιο των σταλινικών η μαρξιστική αριστερά οφείλει ν’ αντιτάξει ένα άμεσο πρόγραμμα της ελληνικής προλεταριακής επανάστασης.
Να μιλήσουμε με τη γλώσσα της κομμουνιστικής αλήθειας και ευθύτητας, πού τη νοιώθει κάθε εργάτης, κάθε εργαζόμενος χωρικός και κάθε βιοπαλαιστής. Ένα πρόγραμμα πραγματικά δίχως ρομαντισμούς. Ρεαλιστικό και βασισμένο στην επιστημονική μαρξιστική ανάλυση των διεθνικών και εθνικών συνθηκών. Ένα πρόγραμμα πού να δείχνει στην προλεταριακή πρωτοπορία το μοναδικό κι έξω από αντιδραστικές «εργατοφτωχομεσαίες» ουτοπίες δρόμο για να καταχτήσουμε στην Ελλάδα την υποστήριξη των φτωχών χωρικών και την ευμενή τουλάχιστο ουδετερότητα των μεσαίων στο γκρέμισμα της μπουρζουαζίας, κι ύστερα τη συμμετοχή τους στην πάλη για το σοσιαλισμό. Δηλαδή, ένα πρόγραμμα πού να περιλαβαίνει μια σειρά από καλά μελετημένα αποφασιστικά μέτρα, πού μπορούνε να βγάλουν αμέσως και δίχως αναβολή τις εργαζόμενες λαϊκές μάζες από τη σημερνή αθλιότητα και από την καταστροφή.
1. Άμεση απαλλοτρίωση δίχως αποζημίωση σε όλα τα μεγάλα εργοστάσια, μεγάλες βιομηχανικές, ναυτιλιακές και μεταφορικές επιχειρήσεις — κοινωνικοποίηση της βιομηχανίας, της ναυτιλίας, της μεταφοράς. Άμεση απαλλοτρίωση σε όλες τις τράπεζες δίχως εξαίρεση, συνένωση τους σε μία Κρατική Τράπεζα — κοινωνικοποίηση της πίστης.
2. Άμεση απαλλοτρίωση στις μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις, καταστήματα και αποθήκες. Δημιουργία, με τη βοήθεια του σοσιαλιστικού κράτους, πολύ ισχυρών συνεταιρισμών κατανάλωσης πού θα οργανώσουνε σε πλατειά κλίμακα το φτηνό εφοδιασμό όλου του εργαζόμενου πληθυσμού με τρόφιμα, ρούχα υποδήματα και με κάθε είδος καθημερινής χρήσης, κι έτσι αυτός θ’ απαλλαχτεί από τα νύχια του εμπορομεσιτικού παράσιτου.
3. Άμεση καθιέρωση του εφταώρου με ίσο μεροκάματο για όλους τους εργάτες, άμεση καθιέρωση του εξαώρου στις εξορυκτικές και όλες τις ανθυγιεινές εργασίες και για τούς νέους. Ειδική φροντίδα για την εργαζόμενη γυναίκα. με βάση τούς διαθέσιμους πόρους μας ύψωση των μισθών, απόλυτα δυνατή, για τούς εργάτες σε όλους ανεξαίρετα τούς κλάδους και για όλους τούς κατώτερους υπάλληλους, για ν΄ ανεβεί έτσι η αγοραστική δύναμη των μαζών και να γίνει δυνατή γι’ αυτές μια ζωή διαφορετική από κείνη πού ζούνε με το σημερινό σύστημα. Απορρόφηση γοργή των ανέργων από την παραγωγή με την ελάττωση του εργάσιμου χρόνου και με μεγάλης αχτίνας δημόσια έργα.
4. Από κανέναν καλλιεργητή δε θ’ αφαιρεθεί η γη πού καλλιεργεί. Ανακήρυξη όλης της γης σε εθνικό χτήμα και παραχώρηση της χρήσης της στους καλλιεργητές δωρεάν για την παραγωγή. Απαλλοτρίωση, δίχως αποζημίωση, στα υπολειπόμενα μεγάλα αγροκτήματα, σ’ όποιον κι αν ανήκουνε, και στις περίσσιες εκτάσεις των πλουσιότερων χωρικών. Διανομή τους για καλλιέργεια, διατήρηση των χτημάτων στην κατοχή των μισοπρολεταρίων, φτωχών χωρικών και των μεσαίων, όσων τα καλλιεργούνε μόνοι ή με την οικογένεια τους. Αφαίρεση της γης από κείνους πού την εκμεταλλεύονται με ξένη μόνο εργασία. Απαλλαγή όλων των εργαζομένων στα χωριά από κάθε σημερινό φορολογικό βάρος, τόκους, ενοίκια, χρέη κλπ. Καθιέρωση ενός απλού φόρου σε είδος πάνω στο περίσσευμα ύστερα από την αφαίρεση του ποσού πού χρειάζεται για την καλή συντήρηση της οικογένειας του καλλιεργητή και του χτήματος, φόρου πού θα καθορίζεται προοδευτικά από τα εργατικά και αγροτικά συμβούλια των χωριών, απαρτισμένα από αγροτικούς προλετάριους, μισοπρολετάριους, φτωχούς χωρικούς και μεσαίους, όσους δε θά εκμεταλλεύονται ξένη εργασία. Δωρεάν παραχώρηση της χρήσης όλων των εθνικών, κοινοτικών κ.ά. μεγάλων χτημάτων, λιβαδιών, δασών, υδρονομικών έργων κλπ. Συστηματική βοήθεια του σοβιετικού κράτους για την ιδιαίτερη οργάνωση των μισοπρολεταρίων και φτωχών χωρικών.
5. Διατήρηση των μοντέρνων, ιδιωτικών και άλλων μεγάλων αγροτικών επιχειρήσεων, αλυκών, δασικών, βιομηχανικής κατεργασίας αγροτικών προϊόντων κλπ. πού θα υπάρχουνε στη χώρα, μαζί με όλο τους τον τεχνικό εφοδιασμό, μετατροπή τους σε πρότυπες σοβιετικές επιχειρήσεις. Συστηματικός προσανατολισμός της αγροτικής πολιτικής του σοβιετικού κράτους προς την υποβοήθηση των οργανώσεων (σοβιετικές αγροτικές επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί αγροτικής παραγωγής κλπ.) πού, με τον καλύτερο τεχνικό εφοδιασμό, τη διάδοση των αγρονομικών γνώσεων και το ζωντανό παράδειγμα της κολλεχτιβιστικής παραγωγής θα πείσουνε το φτωχό και μεσαίο χωρικό για την υπεροχή της μεγάλης κολλεχτιβιστικής καλλιέργειας, πού θ’ ανυψώσει το υλικό και πολιτιστικό επίπεδο του αγροτικού πληθυσμού.
6. Καθιέρωση μιας καλά μελετημένης κοινωνικής πολιτικής πού θα περιλαβαίνει όλα τα στρώματα του εργαζόμενου λαού ανάλογα με τις ανάγκες τους, άρρωστους, ανάπηρους, ανίκανους για εργασία, θύματα πολέμου, γένους, παιδιά, έγκυες γυναίκες. Ούτε μια πεντάρα επιβάρυνση των εργαζομένων στις εισφορές. Όλα τα έξοδα για την κοινωνική πολιτική θα τα καταβάλουν οι επιχειρήσεις και ο προϋπολογισμός της σοβιετικής δημοκρατίας.
7. Άμεση εγκατάλειψη της αστικής δημοτικής και κοινωνικής πολιτικής. Δωρεάν φως, νερό, φωταέριο, ηλεκτρικό ρεύμα για τα φτωχά στρώματα του πληθυσμού. Εισιτήρια δωρεάν γι’ αυτά στα τραμ, σιδηρόδρομους, πλοία. Εθνικοποίηση και δημοτικοποίηση στις μεγάλες κατοικίες και στον περίσσιο κατοικήσιμο χώρο, παραχώρηση της χρήσης τους στους εργαζόμενους δωρεάν ή με φτηνά ενοίκια καθορισμένα από τα εργατικά σοβιέτ ανάλογα με τα διαθέσιμα μέσα, και επιστασία των κατοικιών από τις οργανώσεις των εργαζομένων, νέες εργατικές συνοικίες και πόλεις υγιεινές και άνετες κλπ.
8. Η εκκλησία υπόθεση ιδιωτική του κάθε πολίτη, καμιά σχέση με το εργατικό κράτος. Προσανατολισμός της πολιτικής του εργατικού κράτους προς την απελευθέρωση των εργαζομένων από το ζυγό των θρησκευτικών προλήψεων, δίχως διοικητική πίεση και προσβολή του αισθήματος των πιστών, άλλά με συστηματική εκλαΐκευση των φώτων της επιστήμης και αντιθρησκευτική μόρφωση των μαζών. Εισαγωγή της καθολικής, υποχρεωτικής πολυτεχνικής εκπαίδευσης για τούς νέους και των δυο φύλων ίσαμε το 17ο έτος δωρεάν (παιδαγωγική σύνθεση της θεωρητικής μόρφωσης με τις βασικές μορφές των διάφορων παραγωγικών εργασιών). Ολοκληρωτική πραγματοποίηση του ενιαίου σχολείου εργασίας. Τα ανώτερα εκπαιδευτήρια προσιτά και δωρεάν στους νέους πάνω από 17 χρόνων πού θέλουν να σπουδάσουνε, σε συνδυασμό με τη γενική πολυτεχνική τους μόρφωση. Οι θησαυροί της τέχνης, προσιτοί σε όλους τούς εργαζόμενους. Πλατειά παραχώρηση υλικής δυνατότητας για την καλλιέργεια του αφανούς ταλέντου και της ιδιοφυΐας, πού χάνονται κάτω από το καθεστώς του πνευματικού μονοπωλίου της πλουτοκρατίας κλπ.
9. Απόλυτη ισοπολιτεία και αυτοδιάθεση όλων των εθνικών μειονοτήτων πού ζούνε στη χώρα, από κάθε άποψη, πολιτική, γλωσσική, εκπαιδευτική και πολιτιστική γενικά.
10. Εφαρμογή ενός επαναστατικού προλεταριακού προγράμματος οικονομικού και δημοσιονομικού. Αυτό θα μπορεί σίγουρα νά εξοικονομήσει δισεκατομμύρια, για να διατεθούνε στην πραγματοποίηση της μισθολογικής και κοινωνικής πολιτικής μας και στη βαθμιαία ανάπτυξη της παραγωγής πάνω σε σοσιαλιστικές βάσεις :
α) Κατάργηση του εξωτερικού χρέους και κάθε πληρωμής από χρέη στο ξένο κεφάλαιο.
β) Κατάργηση κάθε επιχειρηματικού κέρδους των καπιταλιστών, κάθε τραπεζικού κέρδους, μερισμάτων, ποσοστών και των υπέρογκων παρασιτικών αμοιβών πού δίνουνε σήμερα οι μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις.
γ) Κατάργηση της πολυδάπανης πολυτέλειας των εκμεταλλευτών. Κατάπαυση του φαινομένου της σπάταλης ζωής των εκατομμυριούχων και μεγάλων πλουτοκρατών.
δ) Κατάργηση της ασυλλόγιστης σπατάλης πού γίνεται σήμερα για μια ανώτερη υπαλληλοκρατία, πολλές φόρες αργόμισθη, της τεράστιας δαπάνης για αστυνομία, πολεμικές δαπάνες, Εκκλησία κλπ. Η πολιτοφυλακή θα αντικαταστήσει τη σημερινή αστυνομία, και το σημερινό ιμπεριαλιστικό στρατό θ’ αντικαταστήσει ο αμυντικός κόκκινος. Έτσι θ’ απαιτείται άπειρα πιο λίγη δαπάνη από σήμερα.
11. Στην αντίρρηση των εχθρών της εργατικής τάξης ότι με την κατάργηση των δανείων θα έχουμε πόλεμο, διακοπή των εξωτερικών πιστώσεων και φυγάδευση του ντόπιου κεφαλαίου θ’ απαντήσουμε :
α) Είναι ψέμα πώς οι κομμουνιστές ζητάνε νά προκαλέσουνε πολέμους. Ζωντανό παράδειγμα οι Ρώσοι κομμουνιστές. Ήτανε στα 1917 το μόνο πολιτικό κόμμα στον κόσμο πού πρώτο τερμάτισε τον εύρωπαϊκό πόλεμο και έδωσε την ειρήνη στη χώρα του. με την αλληλεγγύη του διεθνικού προλεταριάτου ύστερα και με την ειρηνική πολιτική της η ΕΣΣΔ κατόρθωσε, μ’ όλες τις προκλήσεις των καπιταλιστικών κυβερνήσεων, νά προφυλαχτεί από πολεμικές επιδρομές.
β) Ένα προλεταριακό κράτος είναι χίλιες φορές πιο ισχυρό από το αστικό στο πεδίο της εθνικής άμυνας. Τα εκατομμύρια εργαζόμενες μάζες δεν έχουνε καμιά αγάπη ούτε ενθουσιασμό για νά υπερασπιστούνε τη σημερινή καπιταλιστική κοινωνία. Κάτω από τον καπιταλισμό δεν έχουνε πατρίδα. Όταν όμως η χώρα ελευθερωθεί και πάρει την εξουσία η εργατική τάξη με την υποστήριξη και των χωρικών, τότε οι μάζες αυτές θα υπερασπίσουνε τη δική τους πια εργατική πατρίδα και με την τελευταία στάλα του αίματός τους, αν χρειαστεί. Στρατός ξένης χώρας που θα έστελναν οι καπιταλιστές για να πνίξει τις ελευθερίες της νικηφόρας εργατιάς και τη σοσιαλιστική της επανάσταση, δε θα ήτανε σίγουρος, θα δεχότανε με συμπάθεια το επαναστατικό μας κήρυγμα. Εστασίασε ενάντια στους κυριάρχους του ο γαλλικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας που στάλθηκε για να πνίξει τη Ρωσική Επανάσταση του 1917. Μα είναι πλάνη ν’ αντικρίζουμε την επανάσταση και το ενδεχόμενο ενός αντεπαναστατικού πολέμου απομονωμένα για την Ελλάδα. Η σύγκρουση και η επαναστατική εξέλιξη σε μια τέτοια περίπτωση θα ξαπλωνότανε σε πλατύτερη, βαλκανική και ευρωπαϊκή, κλίμακα. Θ’ αγκάλιαζε και τη Μεγάλη Δύναμη της πρώτης Εργατικής Δημοκρατίας, της ΕΣΣΔ. Οι προϋποθέσεις της νίκης μέσα στην σύγκρουση των δύο κόσμων. Σοσιαλισμού και Καπιταλισμού, είναι όχι με τον εξαρθρωμένο και καταρρέοντα Καπιταλισμό, αλλά με το Σοσιαλισμό, ακόμα και σε περίπτωση που θα μας αποκλειότανε η δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε δίχως πόλεμο τα αναγκαία μέτρα της προλεταριακής οικονομικής πολιτικής.
γ) Έτσι, και τα προβλήματα των διεθνικών δανείων τελικά δε θα λυθούνε μόνο από τους δικούς μας εργάτες. Θα λυθούνε με την επαναστατική συνεργασία των προλεταρίων όλων των βαλκανικών και ευρωπαϊκών χωρών, με τον κοινό αγώνα για την ίδρυση της Βαλκανικής Σοσιαλιστική Σοβιετικής Ομοσπονδίας, όπου μέσα θα πραγματοποιηθεί και η εθνική απελευθέρωση όλων των καταπιεζομένων εθνοτήτων της Βαλκανικής και η αυτοδιάθεση, μέχρι και του κρατικού αποχωρισμού, της μακεδονοσλαβικής εθνότητας, που ένα τμήμα της βρίσκεται στο ζυγό της ελληνικής μπουρζουαζίας. Σε όλη την Ευρώπη η κοινή αυτή πάλη θα τείνει στις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης* . Αυτή θάναι και η τελειωτική απελευθέρωση των λαών από τις φρίκες των πολέμων, αντίθετα με την καπιταλιστική «Πανευρώπη» που είναι μία απραγματοποίητη ουτοπία και ένα αισχρό ψέμα στα χείλη των αστών διπλωματών, απατηλό για τις μάζες και κάλυμμα των νέων πολεμικών παρασκευών.
δ) Το κεφάλαιο πού θα φυγαδευτεί θάναι μονάχα χάρτινες άξιες στις θυρίδες των τραπεζών, αποδείξεις και πιστωτικοί τίτλοι πάνω στην υπεραξία πού θα βγάλουν οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις από την εργασία του ελληνικού προλεταριάτου. Για την αστική κοινωνία η φυγάδευση αύτη σημαίνει πραγματικά: νέα δισεκατομμύρια χρέη στο εξωτερικό, πληθωρισμός χαρτονομίσματος, κρίση και καταστροφή οικονομική. Όταν όμως εγκαθιδρυθεί η εργατική δημοκρατία, τότε ας πάρουν οι ντόπιοι και. ξένοι καπιταλιστές τούς χάρτινους τίτλους τους, τις μετοχές και. τις ομολογίες τους, και ας ντύσουνε μ’ αυτές τούς τοίχους τών μεγάρων τους στο εξωτερικό. Σε μας θα μείνουνε τα εργοστάσια, οι οικοδομές, τα προϊόντα, οι σιδηρόδρομοι, τα βαπόρια κλπ στην εξουσία και την κοινή εκμετάλλευση των εργαζομένων.
12. Η εργατική μας δημοκρατία δε θα είναι διχτατορία. καμιάς οπλισμένης μειονοψηφίας, παρά θα στηρίζεται στα Συμβούλια των Αντιπροσώπων πού θα τους εκλεγούνε και θα τους ανακαλούν, ελεύθερα και με τον ανώτατο βαθμό δημοκρατικής συμμετοχής στη διοίκηση των κοινών, οι εργάτες και όλοι όσοι. δε ζουν από εκμετάλλευση ξένης εργασίας στην πόλη και στο χωριό,—με θεληματική αναγνώριση της ουσιαστικής και τυπικής ηγεμονίας για την ιστορικά επαναστατική και πρωτοπόρο, τάξη της κοινωνίας, το προλεταριάτο.
(Από το βιβλίο του Π. Πουλιόπουλου «Δημοκρατική ή σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα;», σελ. 171-176, Έκδοση «Νέοι Στόχοι», γραμμένο στις αρχές του 1934, ως απάντηση στις αναθεωρητικές αποφάσεις της 6ης ολομέλειας της σταλινικής ΚΕ του ΚΚΕ)
* Είναι κεντρικό σύνθημα του 5ου Παγκόσμιου Συνεδρίου της Κ.Δ., που επισφραγίζει το Αντιπολεμικό Μανιφέστο του Συνεδρίου προς το παγκόσμιο προλεταριάτο, συνταγμένο με εντολή του Συνεδρίου από τον Τρότσκι. Η σταλινική διοίκηση εγκατέλειψε το διεθνιστικό αυτό σύνθημα για να επιδιώξει το «σοσιαλισμό σε μία μόνο χώρα».*